Około 70-60 r. p.n.e., podczas sztormu w rejonie zatoki Potamos, zatonął wyjątkowy okręt handlowy, skrywając przez wieki bezcenne skarby – rzeźby z brązu i marmuru, klejnoty, ceramikę oraz tajemniczy artefakt! Pierwsi odkryli go greccy poławiacze gąbek w 1900 roku, a późniejsze ekspedycje – zarówno w XX, jak i XXI wieku – wydobyły z niego liczne przedmioty, w tym słynny Mechanizm z Antykithiry!
Wrak jest uważany za jeden z najcenniejszych znalezisk archeologicznych podwodnego świata. Odkryte urządzenie, rzuciło nowe światło na zaawansowaną wiedzę astronomiczną i inżynieryjną starożytnych Greków. Mechanizm, często nazywany pierwszym komputerem w historii, to skomplikowany zestaw kół zębatych i przekładni, które umożliwiały przewidywanie zaćmień Słońca i Księżyca, określanie pozycji planet oraz śledzenie cykli ciał niebieskich. Mechanizm zbudowany prawdopodobnie między 150 a 100 r. p.n.e., świadczy o tym , że starożytni Grecy posiadali wiedzę technologiczną, którą historycy do tej pory przypisywali dopiero późniejszym epokom.
Mechanizm z Antykithiry przez dziesięciolecia pozostawał tajemnicą, jest mocno zniszczony, jednak na podstawie ocalałych fragmentów badaczom udają się coraz dokładniejsze rekonstrukcje. W 1974 roku Derek J. de Solla Price z Uniwersytetu Yale, po dwudziestu latach badań, ustalił że składa się on z 31 kół zębatych co pozwoliło odgadnąć jego przeznaczenie. Najnowsza rekonstrukcja, oparta na obrazach uzyskanych dzięki tomografii komputerowej, została przedstawiona w 2006 roku na łamach „Nature” przez zespół naukowców pod kierunkiem Mike’a G. Edmundsa z Uniwersytetu w Cardiff. Badacze odczytali większość inskrypcji pokrywających mechanizm – spośród 2000 znaków, które na nim widniały, dotychczas znana była jedynie połowa treści, ponadto policzono zęby wszystkich kół zębatych. 9 czerwca 2016 roku grecki zespół naukowców ogłosił wyniki kolejnych badań. Udało się zidentyfikować 82 podzespoły mechanizmu oraz odczytać 3400 znaków, co niemal całkowicie ujawniło jego zapisy.
Bezcenny mechanizm oraz rekonstrukcje będziemy mieć możliwość zobaczyć w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Atenach
